Urraitz

 

Urraitz

Ibilbide hau ia osorik Bedaioko lurraldeetan bete dugu, hala ere, Nafarroako mugara gerturatu eta zati bat bertatik egin dugu, Araiz ibarrean eta Balerdi mendiaren iparraldeko saihetsaldean barrena ibili garelarik. Bedaio Tolosako auzoa da eta bere baserriak, Aralar eta Otsabio mendiaren magaletan barreiaturik daude. Gaur egun, Andre Maria eliza, frontoia eta lauzpabost etxek osatzen duten herrixka hau Berastegiko Jaunena izan zen, 1544. urtean Juan Martinez jaunak Tolosako jurisdikzioa onartu zuen arte. Hala ere, XIX. menderarte Berastegiko Jaunen babespean jarraitu zuten, hauek nekazariengandik lehen fruituak, ohoreak, hamarrenak eta errolda jasotzen zituztelarik.

Bedaioko Andre Maria eliza

 

Frontoiaren ondoan aparkatu eta aurrez aurre ditugun PR-GI 112aren bide seinale zuri eta horiak jarraituz Balerdiren magalerantz zuzentzen den pista zabal batetik igotzen hasi gara. Hurrizti eder bat igaro ondoren, pagadi bikain batean murgildu gara. Balerdiren paretatik askatutako harritzar galantak basoan sakabanaturik. Gorantz jarraitu eta alanbrezko hesi bi pasa ondoren, GR 121 (Gipuzkoako itzulia) eta GR 20 (Aralarko itzulia) bideekin bat egin dugu. Ezkerrera pinudia eta eskuinera Balerdiren iparraldeko bizkar ikusgarria, aurrean, berriz, Urdileko lepoa. Gipuzkoak Nafarroarekin duen muga gainditu aurretik egurrezko bide-seinaleak.
 

Urdileko lepoa Balerdipean

Urdileko lepoa eta Urraitz

Lepo honetatik dagoen ikuspegia zabala eta ederra da, Aralarko Mailoek eta Balerdiko tontorrak Araiz bailara erabat menderatzen dutelarik. Urraitz tontorrera igo aurretik, mendi honen inguruan dagoen kondaira bat gogora ekartzea merezi du. Tradizioak dioenez, Urraitza edo Urrezko haitzaren oinean, lehen eguzki izpiak jotzen duen lekuan, ardi batek hankarekin aztarrika egin eta markatzen omen du urrezko txanponez beteta dagoen zezen-larru bat lurperatuta dagoen lekua. Agian, Urdileko lepoan egun deseginik dagoen trikuharriak kontakizun hau gorpuztu du mendeetan zehar gaurdaino iraun araziz. Urrerik ez eta patrikak hutsik, kukuaren kantarekin konformatu behar izan dugu.
 

Urraitzera iristen

Argitxo Urraitzen 

Urraitzeko tontorra

Elezaharrak ahaztu, belardia zeharkatu, haitzetan dauden ardi eta ahuntzen albotik igaro eta Urraitzeko tontorrerantz igotzen hasi gara. Gora iristean, gutunontzia eta Argitxoren irudiak. Araiz bailaran zehar sakabanaturik makina bat herrixka behatzeko aukera izan dugu: Azkarate, Uztegi, Gaintza, Intza, Atallo, Arripe, Betelu, Errazkin... Bidera itzultzeko bi aukera ditugu, lehena gertu dagoen Batzillarko gainera igo ondoren, honen atzetik balizatutako bidera jaitsi. Bigarren aukera, berriz, etorritako bidetik atzera egin eta Urdileko lepora jaitsi ostean, bide-seinale zuri, gorri eta horiak jarraituz Zarateko leporantz abiatu. Guk lehena aukeratu dugu eta elorri zurien artean lepora jaitsi eta segidan harrien artean Batzillarko gainera igo gara. Atseden txikia hartu eta gero maldan behera egin dugu eskuinetik datorren bide balizatuarekin bat eginez.
 

Urraitz eta Balerdi Zarateko lepotik

Erraz galdu dugu altuera eta Azkaratetik datorren pistarekin bat egin dugu. Ezker aldetik Zarateko lepora jaitsi gara PR-GI 112 eta GR 21aren (Inazioren bidea) bide-seinale zuri, gorri eta horiak segituz. Lepo honetan, Nafarroa eta Gipuzkoaren arteko mugan, mikeleteek zuten etxe zaharraren aztarnak ikus daitezke. Horrek, mendi eta kostalde arteko salerosketetan lepo eta inguru hauen garrantzia erakusten digu. Historialari batzuek diotenez, Loiolako Iñigo, Iruñeko setioan zauritu ostean, Azpeitiara eraman omen zuten lepo honetatik barrena. Mendi ibilbide hau 1991n inauguratu zen Loiolako San Inazio jaio zeneko 5. mendeurrena zela eta. Bidea Nafarroako Xabierren hasten da, Iruñatik abiatzen den erromes bideetako bat aprobetxatuz. Zarateko lepoan muga zeharkatu eta Gipuzkoako lurretan sartzen da Loiolako Santutegian amaituz. Beraz, bide honek bi ikur lotzen ditu: Xabier eta Loiola.
 

Gurbillaundi baserritik gertu

Lepoa utzi eta bidegurutzera heltzean Gurbillaundiko baserrira doan pista hartu  dugu Illarrazurantz zuzentzen dena (GR 121) utziz. Pista zabala hartu eta berehala utzi egin dugu ezkerre aldetik ateratzen den bide zaharra hartuz. Gurbillaundi baserrira iristean, Bedaiora joateko bi aukera izango ditugu. Lehena, pistatik 300 metro burutu ondoren Ugartetik Bedaiora igotzen den errepidera iritsiko gara eta bakarrik kilometro bat bete beharko dugu herrira heltzeko (PR-GI 112). Bigarrena, berriz, baserria pasa eta ezkerrera, belardian ateratzen den bidetik, altura pixka bat hartu eta normalean oso lokaztuta egoten den bidetik Arrupe baserrira helduko gara eta hemendik porlanezko pista batean zehar Bedaiora. Nahiz eta ibilbidearen azken zati honek interes handirik ez izan, errezena balizatutako bidea hartzea da.      
 

Klikatu hemen ARGAZKIAK ikusteko

https://askemikel.blogspot.com/2015/02/urreako-haitza.html

Aizkolegi desde Plazazelai (P.N. Bertiz - Nafarroa)

La idea era haber hecho la travesía Sunbilla-Mendaur-Ituren, pero dados los calores veraniegos, la falta de entreno de la heredera (son casi 1000m de desnivel aculado)... hacen que pasemos al plan B, subir a Aizkolegi en el PN de Bertiz, pero no desde abajo, desde el jardín botánico, sino desde el "collado" de Plazazelai (aprox el km 8 de la Carretera de Orabidea NA-4453).
Y como "solo" subir a Aizkolegi desde aqui me parece poco, haremos una circular que sin sumar demasiado desnivel, nos permite pisar las cimas de Paretazar y Paretazarreta en un recorrido de 12km. Recorrido por cierto en el que no nos encontraremos con nadie. Solo nos cruzaremos con caballos y ovejas. Y a primera hora, nublado (que hara que no podamos disfrutar de las vistas), pero ya volviendo al coche, despejado y pegando el sol de lo lindo en esta ola de calor que ha azotado la península en agosto.

Mas info: https://zieft.blogspot.com/2025/08/aizkolegi-desde-plazazelai-pn-bertiz.html

Gotorlekuz gotorleku

 

San Marko gotorlekua

Errenteria, Astigarraga eta Donostiako udalerrietako lurretan hedatzen den Lau Haizetako Parkean kultura-ondare gisa izendatutako elementu asko ikus daitezke. Horien artean, XIX. mendean altxatu ziren San Marko eta Txoritokietako gotorlekuak. Bien magaletan, zenbait trikuharri daude, eta zutarri batez osatutako dagoen estazio megalitiko bat. Ibilaldi honetan, hiru udalerriek bat egiten duten mendigune honetako gotorlekuak lotuko ditugu.

Zamalbide

Zamalbide auzoan emango diogu hasiera ibilbideari. Elizaren parean dagoen aparkalekutik abiatu, eta bide-seinale zuri eta berdeek (SL-GI 4) erakusten duten norabidean beteko ditugu lehen metroak. Asfaltozko bidetik igotzen hasi eta berehala, San Marko gotorlekura zuzentzen den beste bide balizatu batekin (SL-GI 3) bat egingo dugu. Azken honetatik metro batzuk bete eta berehala, eskuinetik ur-biltegi batera zuzentzen den bidea jarraituko dugu. Hesia inguratu eta xenda batek, gorago dagoen beste ur-biltegira igotzen lagundiko digu. Aldapa motz eta bizia atzean utzita, San Marko gotorlekuaren magala zeharkatzen duen pista zabala hartuko dugu.

 

Kutarroko bateria

Bide erosoan zehar kilometro bat bete eta gero, Kutarroko bateria eta urmaelera iritsiko gara. Muino honetan, San Marko gotorlekuko babes bateria bat altxatu zuten, eta bertan, guardiako gorputza edo kuartela, artilleriako hiru plataforma eta lubaki desberdinak ikusi ahal izango ditugu. Gaur egun atsedengune txiki bat dago. Metro batzuk beherago dagoen urmaela anfibio eta narrasti desberdinen bizilekua da.

 

San Marko gotorlekuko kainoia

Bidegurutze nagusira itzuli eta, aurrez aurre ikusiko dugun lurrezko aldapa pikoa igotzeari ekingo diogu. Gotorlekuaren ondora iritsi eta hau inguratzen duen pistatik sarrerara gerturatuko gara. San Marko Bizarain mendian kokaturik dago eta gaur egun erabilpen militarrik ez badu ere, esan behar da XIX. mendean eraiki zenetik 1970 urtea arte armadak okupatu zuela. Gaur egun, behatoki aparta da Oarsoaldeko herri eta lurrak ikusteko. Gotorleku hau, eta Txoritokietakoa, Luis Nieva ingeniari militarrak diseinatu zituen. Bi gotorleku hauek, Jaizkibelen dagoen San Henrike gotorlekuarekin batera, muga zaintzeko eta karlisten altxamenduak saihesteko eraiki ziren.

San Marko gotorlekua

Sarrera nagusiaren ondotik jaisten den lurrezko bidea hartuko dugu eta bidegurutzera ailegatzean, estazio megalitikora zuzentzen den xenda utzi eta Txoritokietarantz abiatuko gara. Pistatik metro gutxi batzuk bete ostean, eskuinetik marrazten den xenda batetik baso txiki batean murgilduko gara. Zuhaitz, landare eta haitzek osatzen duten bidexka hestuak mendiaren magala zeharkatu eta Txoritokietako gotorlekura gerturatuko gaitu. 1890ean eraikitako Txoritokietako gotorlekuaren helburua San Markoko gotorlekua indartzea zen, eta beharrezko izanez gero, babestea.

Txoritokietako gotorlekua

Etorritako bidetik atzera egin eta Txoritokietako monolitoa edo zutarriaren ondora jaitsiko gara. Sagarrondoen artean kokaturik dagoen megalito honek 1,95 metroko altuera du eta bataz besteko 0,95 metroko zabalera eta 0,25 metroko lodiera. Bidera itzuli eta balizatutako bidetik Txoritokietako estazio megalitikoa kokatuta dagoen eremura itzuliko gara. Neolito garaiko Aitzetako Txabala trikuharriaren ondora ailegatuko gara. Tumuluak 12 metroko diametroa eta 0,80 metroko altuera du. Bere ganbara errektangularra, 4 harlauza eta estalki batez eratuta dago. Gertu, karobi zahar baten aztarnak. Abiapuntura heltzeko SL-Gi 4aren bide-seinale zuri eta berdeek erakutsiko diguten norabidea jarraitzea besterik ez dugu.

Monolitoa

Aitzetako Txabala trikuharria

 

Klikatu hemen ARGAZKIAK ikusteko

https://askemikel.blogspot.com/2024/12/gotorlekuz-gotorleku.html

Powered by Wikiloc

⛰️CASTILLO DE GRAJAL, ⛰️GRAJAL DE ARRIBA, ⛰️PICA DEL JIERRU, ⛰️LA RASA DE LA INAGOTABLE. (Picos, ekialdeko mendigunea)

 CASTILLO DE GRAJAL (2042m). Behetik dorre zaila dirudi, baina eskuinetik oso erraza da. Atzean, San Carlos (Sagrado Corazón) eta La Rasa de La Inagotable ditugu.

 PICA DEL JIERRU (2424m).  Atzean, Morra de Lechugales. Bakar bakarrik gaude. 

 PICO DEL GRAJAL DE ARRIBA (2348m). Pica del Jierru atzean. Eta atzerago, baina Urrieles mendigunean, Picos del Albo.

 LA RASA DE LA INAGOTABLE (2284m). Han atzetik gatoz. Azkenean periplo dotorea geratu behar zaigu.
http://mendipitxinkolore.blogspot.com/2025/08/castillo-de-grajal-grajal-de-arriba.html

GRAN PARADISO DESDE EL REFUGIO DE CHABOD. 14-7-25

Fran, sobre las ocho de la mañana y emprendemos el viaje hacia Aosta, cruzamos el túnel del Mont Blanc y nos dirigimos hacia el corazón del Valle de Valsaveranche, nos adentramos en uno de los rincones más alpinos y salvajes del Parque Nacional del Gran Paradiso.

Nuestro objetivo en esta jornada es subir hasta  el Refugio Vittorio Chabod (2750 m.). Llegamos al aparcamiento Parcheggio Alpe Pravieux (1830 m.), donde damos comienzo a la subida al refugio. Una cómoda pista forestal da paso enseguida a un sendero bien trazado que se adentra en el bosque de alerces y abetos. La pendiente se va haciendo notar, pero el ritmo lo marcan las vistas: primero sobre el valle, luego sobre las paredes rocosas y los neveros que nos recuerdan que estamos en alta montaña. 

 

El repor completo en:

https://covaloria.blogspot.com/2025/08/gran-paradiso-desde-el-refugio-de.html

 

SEMANA ALPINA. Puntas de LACHENAL, arista LAURENCE, arista de los COSMISCOS. Julio-25

 

El pasado 9 de julio, junto con mi compi de cordada Natxo Yanguas emprendimos viaje hacia Chamonix, para disfrutar de nuestra semana alpina, y con nuestro objetivo de subir al Mont Blanc. 

 Partimos de Iruña a media tarde, y después de casi 500 km paramos en el area de descanso de Donzemac, donde pasamos la noche. A la mañana siguiente para las siete de la mañana ya estamos en pie, y seguimos el viaje hasta Chamonix donde llegamos sobre las 13:00, nos instalamos en   Chalet Gîte Le Chamoniard Volant, una ducha y a comer y dar una vuelta por Chamonix.

Por la tarde quedamos con Fran La Casa, quien va ser nuestro guía en nuestra aventura alpina. Revisamos material, el plan de aclimatación con las posibles actividades a realizar, nos da los últimos consejos y quedamos para la mañana siguiente a las seis de la mañana en el teleférico de Aiguille du Midi.

El repor completo en :

https://covaloria.blogspot.com/2025/08/semana-alpina-puntas-de-lachenal-arista.html

Caúcaso. Buena pesca de fotos.

Kazbek desde Stepasminda.

El Cáucaso nos ha tratado bien. Han sido días intensos sumando metros de desnivel a pie, por senderos, sobre glaciares, cruzando arroyos de deshielo o sobre cordales. Ha sido un viaje de tres tipos a su aire pillando alojamiento y transporte. La base de la vertiente oeste del Kurostsveryde (4071m), el cordal de tresmiles Bidara-Sadzele, el amanecer en el Sadzele Norte de 3268 metros, la ascensión al Kazbek de 5054 metros, la Cascada de Gveleti y las Calles de Tbilisi ocuparán un lugar especial en el disco duro de nuestros recuerdos. El clima ha sido muy bueno, y hemos conocido e interactuado con personas muy interesantes. 

Dan ganas de volver. Y pronto.

Kazbek desde las montañas de Gudauri.

Atardecer desde el Cordal Bidara-Sadzele.

Grandes montañas en Georgia oriental....

Cara sur del Bidara.

Stepasminda.

Atardeceres georgianos mirando a Rusia.

Monte Bidara.

Katxu y Edu en Sadzele.

Sobre las nubes....

Nuestro hogar en la parte alta del Kazbek.

Pisando Rusia.

Ushba, Elbruss y montañas de Svaneti se enseñarán de camino a la cima del Kazbek.

Glaciar de Gergeti.

Cascada de Gveleti.