Jentilen labea, harria
eta galtzada
Elezaharrek diotenez, Ausagaztelu
jentilen bizilekua izan omen zen, baina gaur egun ezagunagoa da Nafarroako
erresuma defendatu zuen gotorleku gisa. Antzina, artzainen bizilekua izan zela
baiezta genezake, Oria ibaiaren ibarretatik Ataun aldeko mendietarainoko
ibilbidea egin ohi zuten artzainek ederki ezagutzen baitzuten igarobide natural
hau. Aralarko udako larre tokiak eta kostaldeko neguko larreak lotzen zituen
(GR 35) transhumantzia bide honek, Enirioko galtzada ezaguna zeharkatzen
du.
Zaldibiatik Olakosai atsedenlekura (Akapulko izenez
ere ezaguna) igo gara eta bertan dagoen aparkalekuan autoa utzi eta gero, ur
biltegietara doan errepidean barrena bete ditugu lehen metroak. Asfaltatutako
bidea amaitzean, GR 35ari dagozkion bide-seinale zurigorriek erakutsi digute
hartu beharreko bide zuzena eta horrela, lauza handiz osatutako antzinako
Enirioko galtzadan murgildu gara. Gaintzolako iturria atzean utzi eta
Aitzarteko pasora heltzean marka zurigorriak utzi eta PR GI-61arenak (zuri eta
horiak) jarraitu ditugu. Malda gogortzen hasi denerako Almitzetako borden
ondora iritsi gara. Errekontako lepora zuzentzen den xenda utzi eta larre
berdeak zeharkatuz, ezker aldetik Ausokoegiko bordetara heldu gara. Gertu ikusi
dugu gailurra eta inguratzen gaituen paisaiaz gozatuz erraz lortu dugu 900 metroko
altuera duen Ausagaztelura igotzea.
Izena, artzain eta ganaduzaleentzat bide nagusia
zen Enirioko galtzada babestea helburua zuen gaztelu batetik datorkio. Galtzada
honek, Goierri eskualdea eta Irurtzun herria lotzen zituen eta gaur egun
oraindik gaztelua izandakoaren aurriak ikus daitezke. Gazteluaren goiko aldean
eta dorre nagusian 1999az geroztik indusketa lanak egin dira eta dirudienez,
harresiak eta dorre nagusi batek osatzen zuten egitura nagusia. Gailurretik
gertu, zulo bat dago eta elezaharrak dioenez, Ausagaztelu jentilen bizilekua
izan omen zen, horregatik jentil zulo edo jentilen labea bezala ere ezaguna da.
Talai paregabe honetatik dagoen ikuspegiaz gozatu eta gero, Errekonta
aldera zuzentzen den xendatik jaisten hasi gara lepoan Larraitzetik datorren
bidearekin bat eginez. Ataburu aldera doan malda eta belarrezko tapiza zapalduz
Enirioko lurretara jaitsi gara. Enirioko lurretan, hasieran utzi dugun
transhumantziaren bidearekin (GR-35) egin dugu topo berriro. Aralarko ingurune
paregabe honek historia luze eta interesgarria du. Euskal Herriko
mankomunitaterik zaharrena dela esan daiteke, dagoeneko 600 urteko historia
luzea baitu. Mankomunitate horren helburua Enirio-Aralarko mendien kudeaketaz
arduratzea da, mendiguneen ustiapen kolektiborako moduaren azken lekukoenetako
bat dugu. Abiapuntura itzuli aurretik kilometro eskas batera dagoen
Jentilarriko trikuharri ezaguna bisitatzea erabaki dugu. Trikuharria, albo
banatan lerrokatutako harriez osatuta dago eta gainean, sabai modura harri handiena. Trikuharri honen inguruan ere bada
beste elezahar bat dioena Kixmi bezala ezagutzen zuten Jesusen jaiotzaren berri
izatean, geratzen ziren jentil asko trikuharri honen azpian gorde omen ziren,
euren garaiaren amaiera iritsia zela jakinik. Nonbait hau izan zen jentilen
heriotza lekua.
Jentilen
“Labea” eta “Harria” atzean utzi ditugu eta orain Jentilen “Galtzada” izan
zenaren bila abiatu gara. Etorritako bidetik atzera egin dugu eta bide-seinale
zurigorriek erakutsi diguten norabidean galtzada zaharraren arrastoen bila
jaisten hasi gara. Galtzadaren parterik handiena nahikoa hondatuta badago ere,
pagadi batean txertaturik dauden zenbait tartetan ageri diren harlauza handiek
erakutsi digute haren jatorrizko itxura. Jentil indartsuek eramandako harriekin
egina omen den galtzadak abiapunturaino eraman gaitu. Atzean utzi ditugu
jentilen kondairak, euskal mitologiako izaki erraldoi eta indartsuek Aralarko
paraje hauetan bizi izan zireneko elezaharrak.
Klikatu
hemen ARGAZKIAK ikusteko
Klikatu
hemen 3D (doarama) deskargatzeko
Klikatu
hemen TRAKA (wikiloc)
deskargatzeko:
No hay comentarios:
Publicar un comentario