Mendeetan zehar,
errege, artzain, merkatari eta erromesek erabili duten igarobide ezagun honen
inguruan makina bat testigantza historiko aurkituko dugu.
Sandratiko haitzuloa, Lizarrate harkaitzaren
bihotzean, Aizkorri eta Aratz mendien zainpean dagoen tunel edo pasabide
naturala da. Errege kaltzada zaharrean eta aldi berean, Santiago Bidean
kokatuta dagoen bide honek Goierriko harana eta Arabako lautada lotzen ditu,
beraz Gaztela eta Europa arteko komunikabide garrantzitsua izan da betidanik.
Elezaharrak dioenez, behin Karlos V.a Sandratiko haitzulotik igaro zen. Honek,
ez omen zuen sekula inoren aurrean burua makurtu, baina Sandratiko atakan
zaldiz zihoala, Araba aldeko irteera oso altuera txikikoa izanik, bertako
gotorleku-zaintzailearen aurretik pasatzean, burua makurtu behar izan zuen.
Sancti Spiritu baselizatik Aizkorrira
Kotxeen pasoa
eragozten duen buzdinezko langa pasa eta berehala, eskuinera, garai batean
mikeleteen etxea izan zenaren ingurura heldu gara. Parez pare dugun aldapa
pikoari heldu diogu eta berehala iritsi gara Sancti Spiritu baselizaren ondora.
Garai batean, erromesentzat hospitale izan zen ermita hau txikia da, eta leku
hau tenplariekin lotu arren ez zaio antzematen militarren aztarnik.
Zegama-Aizkorri
mendi maratoiaren ibilbidea seinalatzen duten borobil horiak jarraituz aurrera
egin dugu. Laster, aldapa gogortu egin da eta horrek gure erritmoa moteldu du.
Tarteka geldiadiren bat egin eta balkoi natural honetatik Zegama aldera dagoen
panoramikaz gozatzeko beta hartu dugu. Basotik atera eta gure gainean, haitz
zorrotzetik eskegita Aizkorriko Gurutze
Santuko ermita ikusi dugu. Aiztontor Altuaren magaletik marrazten den xenda geroz
eta estuagoa da eta aereo samar suertatzen da zenbait tartetan. Azken malda
pikoari ekin eta Aizkorriko gailurraren ondoan dagoen ermitara heldu gara.
Igoera bikaina!
Paregabea da
tontorretik dagoen ikuspegia: Gorbeiako mazizoa, Urbasa, Ernio, Izarraitz,
Aralar, Andia eta Durangaldeko mendiak ikusteaz gain, Pirinioetako gailurretako
elurraren zuritasuna ikusteko beta izan dugu.
Aizkorritik Aratzera
Hamaiketakoa egin eta Aizkorriko
gailurreria osatzen duten mendiei begiradatxo bat bota ostean, martxan jarri gara berriro. Etorritako
bidetik atzera egin eta Oltza aldera jaisten den bidean barna berehala galdu
dugu altuera. Pagadian murgildu eta berehala, Oltzara doan xenda eskuinera utzi
eta Pagazuluetakolepora jaitsi gara. Urbiatik datorren bidearekin bat egin eta
Gipuzkoako bira (GR 121) erakusten duten bide-seinale zurigorriak segitu
ditugu. Laster, Zalduondotik datorren galtzada zaharrarekin egin dugu topo.
Aurrerago, mendi maratoiaren zirkulu horiak berriro agertu zaizkigu eta hauek
marrazten duten bidea jarraitzea erabaki dugu. Basotik atera eta lepora
iristean, markak utzi eta aurrez aurre dugun Aratz alderako malda pikoari heldu
diogu. Kostata baina igo gara Elurzuloko tontorrera. Arnasa errekuperatu orduko
gertu dagoen Aratzera jo dugu. Mendi biluzi honen tontorra Nafarroa,
Gipuzkoa eta Arabako mugan dagoen karaitzezko mazizoko punturik gorena da.
Aratzetik
Lizarretako pasabidera
Abiapuntura itzultzeko unea heldu da
eta igotako bidetik jaitsi beharrean, berriro mendi maratoiaren marka horiak
ikusi eta jarraitzea erabaki dugu, ohiko bidetik hain zuzen ere. Mendean dugun
haranean zehar erraz galdu dugu altuera eta egurrezko bide-seinaleen ondora
iristean Lizarretako iturria bilatu dugu. Zintzurra freskatu ondoren, galtzadan
barrena Lizarreta edo San Adriango pasabideran bila abiatu gara. Barruan
murgildu eta garai batean inguru hauek izan zuten bizitza imajinatzen saiatu
gara. Bertan, ermitaren ondoan dagoen panelean idatzita dagoena irakurri dugu.
Itxuraz, inguru hauetan, historiaurre garaitik bizi izan da jendea, eta, are
gehiago, ehortzia izandako gizaki baten aztarnak ere aurkitu ziren galerietako
batean. Erromatarren garaiko aztarnak ere badira.
Erdi Aroan tunela
erabiltzen zela jakina da, eta Gaztela eta Europa lotzeko bide
garrantzitsuenetako bat izan omen zen. Bide horretan, gaur egun ere egoera
onean dauden zenbait galtzada egin
zituzten. Ibilbide honek zituen arriskuei (lapurrak, eguraldia…) aurre egiteko
pasabidea babestea erabaki zuten eta horrela harresiak zituen gotorleku bat
eraki zuten. Pasabide honen inguruetan, beste eraikin batzuk ere izan ziren,
hala nola Santa Trinidaden izenpeko ermita, gerora Sandrati bihurtua, eta gaur
egun San Adrian dena.
Alde batetik
bestera zeharkatu eta atzean utzi dugu gure historian hain garrantzitsua izan
den tunel, haitzulo, pasabide berezi hau. Mikeleteen etxeraino jaitsi
beharrean, eskuinera ikusi dugun xenda
nabarmena hartu dugu eta hau segituz abiapuntura iritsi gara.
Aizkorri eta Aratz, biak ala biak Sandratiren zaindari bikainak!
Klikatu hemen ARGAZKIAK eta BIDEOA
ikusteko
No hay comentarios:
Publicar un comentario